Độ phân giải màn hình, độ phân giải ảnh là gì?

 Chắc các bạn đã nghe rất nhiều về cụm từ "độ phân giải", ví dụ như độ phân giải màn hình, hay chất lượng Full HD, hay tấm ảnh có độ phân giải cao, hay video 4k, ... Vậy "độ phân giải" là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé. Chúng tôi sẽ giải thích rất dễ hiểu, ngắn gọn, và chúng hãy cùng bắt đầu.

 Trước hết, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về độ phân giải của màn hình, hay của một tấm ảnh. Như các bạn đã biết, mỗi tấm ảnh được cấu tạo bởi rất nhiều ô vuông nhỏ mang màu sắc khác nhau. Người ta gọi đó là điểm ảnh (hay tiếng anh là Pixel). Khi rất nhiều điểm ảnh xếp lại gần nhau thì nó sẽ tạo ra những điểm ảnh, càng nhiều điểm ảnh thì hình ảnh càng rõ ràng và sắc nét. Một tấm ảnh có nét hay không, thường được đánh giá qua tổng số điểm ảnh và tổng số điểm ảnh sẽ được tính như sau:

Tổng số điểm ảnh = Tổng ô vuông chiều dài x Tổng ô vuông chiều rộng

 Ví dụ, một tấm ảnh Full HD sẽ có kích thước dài là 1920 pixel và rộng là 1080 pixel, tính tổng số điểm ảnh của bức ảnh là 1920 x 1080 = 2.073.600 pixel. Mà 1 Mega pixel bằng 1 triệu pixel, vậy tấm ảnh này có độ phân giải được làm tròn là 2 Mega pixel. Một bức ảnh có độ phân giải càng cao thì càng nét, bức ảnh 2 Mege pixel sẽ không nét bằng bức ảnh 4 Mega pixel, hiện tại tấm ảnh có độ phân giải lớn nhất thế giới có tổng số điểm ảnh lên tới 195 tỷ pixel.

 Muốn tính một bức ảnh có dung lượng bao nhiêu, thì làm thế nào? Để lưu lại một điểm ảnh chúng ta cần 3 dãy nhị phân, tương ứng với 3 cấp độ màu đỏ, xanh và xanh lá (bạn có thể tìm hiểu về mã nhị phân tại đay: Mã nhị phân làm sao hiển thị được hình ảnh?). Mỗi dãy nhị phân lại cần 8 bit (tương ứng với 1 byte). Vậy 1 pixel sẽ cần 3 byte để lưu trữ. Như vậy một tấm ảnh 2 Mega pixel sẽ cần cần 6 Mb dung lượng để lưu trữ. Và bức ảnh "khổng lồ" có tổng số điểm ảnh lớn nhất thế giới ở thời hiểm hiện tại (195 tỷ pixel) sẽ cần 571 Gb  dung lượng ổ cứng để lưu trữ. Tuy nhiên, đây chỉ là cách tính "thô" chưa được nén, đa phần các hãng đều có công nghệ nén ảnh để giảm dung lượng nên nó sẽ nhẹ hơn rất nhiều so với ảnh gốc.

Màn hình có độ phân giải ảnh 4K được trang bị trên laptop Dell

 Còn về màn hình, bạn sẽ thấy các hãng sản xuất công bố ở phần thông số kỹ thuật là màn hình có độ phân giải HD, Full HD, 2K, 4K, ... vậy nó có ý nghĩa là gì? Thì cũng như ảnh, mỗi ảnh được cấu tạo từ các điểm ảnh, còn màn hình muốn hiển thị được thì cũng phải cấu tạo từ các ô vuông (các ô vuông này cũng gọi là các điểm ảnh). Mỗi điểm ảnh trên màn hình sẽ chịu trách nhiệm hiển thị một màu, nhiều điểm ảnh thì sẽ tạo ra một chiếc màn hình. Sau đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những loại "độ phân giải màn hình" phổ thông đã được sử dụng rộng dãi trên thị trường.

- Màn hình có độ phân giải HD: Cách đây khoảng 6 đến 8 năm thì màn hình máy tính để bàn, điện thoại, laptop, máy tính bảng thường được trang bị màn hình có độ phân giải HD. Màn hình có độ phân giải HD là màn hình có chiều dài với 1280 điểm ảnh, và 720 điểm ảnh với chiều rộng. Như vậy màn HD có tổng số điểm ảnh là 921.000 pixel.

- Màn hình độ phân giải Full HD: Sau HD thì đến Full HD - Chuẩn cao hơn được áp dụng trên màn hình máy tính, điện thoại. Full HD hay còn gọi là 1080p, đây là loại màn hình có 1920 điểm ảnh theo chiều dọc và 1080 điểm ảnh theo chiều ngang. Như vậy Full HD có tổng hơn 2 triệu điểm ảnh. Gần đây thì trên màn hình điện thoại có vẻ dài hơn, chiều rộng vẫn có 1080 điểm ảnh nhưng chiều dài có hơn 2000 điểm ảnh. Nên người ta gọi những chiếc màn hình điện thoại này là Full HD + (mà + bao nhiêu thì không ai công bố .!?.)

Màn hình Full HD (laptop) và Full HD + (điện thoại)

- Màn hình có độ phân giải 2K (hay còn gọi là QHD): Độ phân giải của màn 2K là 2560 điểm ảnh chiều dài và 1440 điểm ảnh chiều rộng. (tổng cộng 3,6 triệu điểm ảnh)

- Màn hình có độ phân giải 4K (hay còn gọi là UHD): Tổng số điểm ảnh của loại màn hình này là khoảng 8 triệu điểm ảnh. Trong đó chiều dài có 3840 điểm ảnh và chiều rộng là 2160 điểm ảnh. Đây là loại màn hình có độ nét cao, gấp 4 lần so với màn hình có độ phân giải Full HD.

 Với loại màn hình 4K, bạn xem phim hay chơi game, nó hiển thị rất sắc nét. Tuy nhiên, có một sai lầm phổ biến mà mọi người hay nghĩ rằng "mua tivi 4K về xem phim gì cũng nét hơn". Đây là hoàn toàn sai lầm, những Tivi hay màn hình máy tính này có độ phân giải 4K không có nghĩa là mọi video hay hình ảnh đều rõ nét. Những video hay hình ảnh phải có chất lượng 4K thì hiển thị trên màn hình 4K mới sắc nét theo thông số được. Chẳng hạn, hầu hết phim được chiếu trên sóng truyền hình đến thời điểm hiện tại chỉ có chất lượng HD, hiếm lắm mới Full HD. Mà như vậy, nếu xem phim truyền hình Full HD trên màn hình 4K thì chẳng khác thì xem phim Full HD trên màn hình Full HD. Còn ngược lại, với những video có độ phân giải 2K hay 4K mà xem trên màn Full HD thì chất lượng hiển thị tối đa cũng chỉ là Full HD mà thôi.